Słowniku gwar polskich
  • Frazeologizm z gajowym
    18.04.2024
    13.07.2020
    Szanowni Eksperci,
    uprzejmie proszę o wyjaśnienia genezy ironicznego powiedzenia być odważny jak żydowski gajowy, spotykanego jeszcze dziś wśród starszego pokolenia Polaków. Jeśli dobrze rozumiem, porzekadło to odwołuje się do stereotypowej tchórzliwości Żydów, ale dlaczego pojawia się w nim akurat gajowy?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • glina i gliniarz
    10.04.2003
    10.04.2003
    Witam!
    Zawsze byłem przekonany (bez żadnego wszakże dowodu), że słowa glina i gliniarz, odnoszone do policjanta, przywędrowały z Francji: mundur francuskiego policjanta ma (miał) kolor beżowy (gliniany). Czy jestem w błędzie? Oto poprzednie wypowiedzi w Poradni na ten temat:
    Policjant przyczepia się do ludzi tak jak glina do rąk. To oczywiście punkt widzenia tych, którzy są z prawem na bakier.

    Co do tego określenia gliny i gliniarza mam inne wyjaśnienie. Pochodzi ono mianowicie od tych tabliczek glinianych (aluminiowych) z numerem identyfikacyjnym na piersi, które milicjanci nosili. Nie wiem, czy też w innych krajach.

    Pozdrawiam
    St.P.
  • hepanina
    4.01.2005
    4.01.2005
    Witam.
    Co oznacza słowo hepanina?
    Dziękuję.
  • Iść na skuśki, na skuśkę
    7.03.2019
    7.03.2019
    Szanowni Państwo, jak należy napisać: iść na skuśki czy iść na skóśki?

    Pozdrawiam.
  • kanar
    27.02.2005
    27.02.2005
    Witam. Skąd się wzięło potoczne określenie na kontrolera: kanar?
    Dziękuję, pozdrawiam.
  • Łacińska nazwa placenta ‘łożysko’
    4.09.2018
    4.09.2018
    Mam być może niestandardowe pytanie. Otóż w polskiej Wikipedii pod hasłem łożysko widnieje druga nazwa, mianowicie płacenia. Czy posiadają państwo wiedzę, bądź materiały, w których wyjaśniony jest ten termin? Pochodzi on ze staropolszczyzny, czy może jest spolszczoną nazwą łacińską placenta? Jeżeli to ten drugi przypadek, czy dysponują państwo wiedzą, czy dawniej na łożysko lud używał innych słów? Niestety internet milczy na te tematy.

    Z poważaniem
    Robert Socha
  • Małżeństwo a małż, kruczek a kruk, niestety
    13.07.2016
    13.07.2016
    Szanowni Państwo,
    mam trzy pytania, ale wszystkie z etymologii, więc mam nadzieję, że mogę je zadać naraz.
    • Czy małżeństwo ma cokolwiek wspólnego z małżami?
    • Skąd się wzięło niestety?
    • Czy kruczek i kruk mają wspólny rodowód?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • melepeta
    27.02.2024
    1.07.2005
    Dzień dobry!
    Chciałabym zapytać, co znaczy słowo melepeta. Czasem słyszy się w odniesieniu do kogoś takie określenie, np. „Ty melepeto!’’.
    Grażyna Gaczkowska
  • mędrały i mendy
    6.02.2012
    6.02.2012
    Szanowni Eksperci,
    Słownik gwar polskich pod redakcją Jana Karłowicza wymienia słowo męderały jako synonim jąder. Jaka jest jego etymologia?
    Z poważaniem,
    Piotr
  • Napatoczyć się
    20.09.2017
    20.09.2017
    Szanowni Państwo,
    proszę o etymologię czasownika napatoczyć się.

    Z pozdrowieniami
    Stratos Vasdekis
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego